Mikotoksinler:
Mikotoksinler mantarlar tarafından üretilen zehirli ve tehlikeli ikincil metabolitlerdir. Bunlar hayvanların üreme, emzirme ve büyüme performanslarına zarar vererek bağışıklık sisteminin zayıflamasına, çeşitli hastalıklara ve eksiklik sendromlarına açık hale gelmesine neden olur.
Yemlerdeki başlıca Mikotoksinler kabul edilebilir miktarlarıyla birlikte şunlardır:
- Aflatoksin <20ppb
- T2 toksin < 100ppb
- Zearalenon < 300 ppb
- Fumonisinler < 6ppm
- DON (Vomitoksin) <6ppm
- İnek sütündeki aflatoksin seviyesi 0.5 ppb’nin altında olmalıdır.
Mikotoksin ve etki mekanizması
- Aflatoksin, karaciğerde metabolik aktivasyon gerçekleştikten sonra guanine (DNA eklentisi) bağlanır.
- Trikotesenler protein sentezinin inhibisyonuna neden olur.
- Zearalenon Memeli östrojen reseptörüne bağlanır.
- Okratoksinler protein sentezini bloke eder.
- Ergot alkaloitleri adrenerjik, dopaminerjik ve serotonin reseptörlerine bağlanır.
- Fumonisinler seramid sentezini (sfingolipid biyosentezi) inhibe eder.
Piyasada bulunan çeşitli mikotoksin adsorbanları, bunların emilimini ve biyoyararlanımını azaltmak için kullanılır.
Dahil olanlar:
- Aktif karbonlar
- Sulu sodyum kalsiyum alüminosilikat (HSCAS)
- Zeolitler
- Montmorillonitler
- Alüminosilikatlar
- Bentonitler
Bir diğer bir yöntem ise mikotoksinlerin toksik olmayan metabolitlere aşağıdakiler kullanılarak dönüştürülmesidir.
- Sindirilmeyen kompleks karbonhidratlar (bakteri ve maya hücre duvarları)
- Enzim
- Vitamin
- Amino-asit
- Kolestralamin gibi sentetik polimerler
- Polivinilpolipirolidon polimerleri (PVPP).
Aflatoksinler çoğunlukla mikotoksin olarak kabul edilir. 20’den fazla aflatoksin çeşidi vardır ancak en yaygın olan aflatoksinler, aflatoksin B1, B2, G1, G2’dir. Bunlar esas olarak Aspergillus flavus ve Aspergillus parasiticus tarafından üretilir. AFM1 ve AFM2, sırasıyla AFB1 ve AFB2’nin metabolizmasından oluşur. AFB1 tüketen sığırlar AFM1’in süt, idrar ve dışkıyla atılmasına neden olur.
Aflatoksinin inek sütüne geçme oranları büyük farklılıklar göstermektedir. EFSA, yemden sütteki AFM1’e AFB1 transfer oranının %1-2 olduğunu tahmin ediyor, ancak bu oran yüksek verimli sığırlarda %6’ya kadar çıkabilir. Korelasyon Xuetal tarafından bulundu (2021), Denklem ile tanımlanan sütteki AFM1 ve TMR yemlerindeki AFB1 arasındaki ilişkiyi araştırmıştır (P değeri anlamlı olmasa da): AFM1 (ng/Kg) = 0.0456 + 0.0178 * AFB1 (µg/kg)
Aflatoksin M1’de aflatoksin B1’in taşınmasını etkileyen faktörler şunlardır:
- Günlük süt üretimi
- Somatik hücre sayımı
- AFB1 alımı
- Kontamine olma kaynağı
- Adsorbanlar
- Yem tüketim miktarı